Torby przyjazne naturze, czy na pewno?

Obecnie spotkać możemy w wielu sklepach, hipermarketach torby „przyjazne środowisku”, torby „przyjazne naturze”, jednak czy one naprawdę są przyjazne dla środowiska?

Z jednej strony jest to dobry chwyt marketingowy a z drugiej strony światełko, że idziemy w dobrym kierunku. Jednak najważniejsza w tym wszystkim jest nasza świadomość ekologiczna. Nie dajmy się złapać na chwyty reklamowe...

„Przyjazna środowisku” - termin ten nie precyzuje jakości wyrobu ale sprawia wrażenie pozytywne na konsumenta a tym samym jest dobrą reklamą dla sklepu, gdyż obecnie ekologia jest na topie.Operując skrótami ekologicznymi, półprawdami działa się na podświadomość klientów stwarzając złudzenie troski o stan środowiska naturalnego. Bardzo często jest to wprowadzanie klienta w błąd.

Producenci, handlowcy! Szanujcie nas!

Nie dajmy się oszukiwać, nauczmy się odróżniać rzetelną informację od chwytów marketingowych.

Torby degradowalne (torby handlowe z folii polietylenowych wytworzone z udziałem dodatków inicjujących przyspieszoną degradację wyrobu)

Obecnie dostępne są torby handlowe z różnymi dodatkami, których składu chemicznego dostawcy nie ujawniają, które noszą nazwy TDPA (Totally Degradable Plastics Additives) lub d2w. Dodatki te (ok. 3%) wprowadza się w celu przyspieszenia degradacji folii polietylenowej. Torby takie są to „TORBY DEGRADOWALNE” często mylnie nazywane biodegradowalnymi. Degradacja a biodegradacja, nie są to terminy równoważne!

Torby degadowalne są często określane jako oxy-degradowalne. Oxo-degradacja jest to proces rozkładu tworzywa, bez udziału mikroorganizmów, pod wpływem czynników zewnętrznych światła i tlenu. Jednak często producenci takich materiałów stosują błędne oznakowanie swoich produktów, reklamując je jako oxo-biodegradowalne czy czasami nawet kompostowalne.

Dodatki degradujące powodują, iż materiał torby ulegnie szybciej rozkładowi niż podobna torba z tworzywa sztucznego. Według niektórych źródeł torby z dodatkiem TDPA ulegają degradacji (fragmentacji, ale nie rozkładowi na resztki organiczne) w środowisku naturalnym w ciągu 24 miesięcy. Jednak brak jest jakichkolwiek atestów, badań czy dowodów potwierdzających rozkład przedmiotowych toreb w przeciągu takiego właśnie czasu w polskich warunkach klimatycznych.

Z jednej strony „plus” zastosowania dodatków degradujących, że torba tego typu szybciej ulegnie rozkładowi niż torba z czystego polietylenu ale z drugiej strony „minus”, gdyż jest to sprzeczne z zasadom prawidłowej edukacji ekologicznej ponieważ zachęca się do wyrzucania takich toreb gdziekolwiek... a one nie nadają się do kompostowania, nie są biodegradowalne, nie uzyskały certyfikatu przydatności do kompostowania.

Stosowanie tzw. degradantów może mieć pożądane efekty w niektórych zastosowaniach jednak przy zastosowaniu ich na większą skalę w opakowalnictwie staje się poważnym problemem z punktu widzenia metody odzysku tj. recyklingu materiałowego. Ze względu na dodatki jakie zawierają mogą negatywnie wpływać na jakość uzyskanego surowca wtórnego w recyklingu materiałowym.

Torby degradowalne oferuje np. sieć handlowa Tesco, Lewiatan.

Torby biodegradowalne (wytwarzane z polimerów biodegradowalnych)

Torby biodegradowalne są wykonywane z polimerów biodegradowalnych, które są wrażliwe na działanie enzymów wytwarzanych przez bakterie i grzyby. Końcowymi produktami biodegradacji takiego tworzywa są biomasa (kompost), woda i gazy tj. dwutlenek węgla (dla warunków tlenowych) lub metan (dla warunków beztlenowych).

Do produkcji biopolimerów wykorzystywane są odnawialne surowce takie jak: cukier, skrobia, oleje roślinne czy celuloza modyfikowana chemicznie. Są one pozyskiwane najczęściej z takich materiałów roślinnych jak kukurydza, ziemniaki, zboże, trzcina cukrowa i drewno.

W Europie prawnie obowiązującą normą dla tworzyw kompostowalnych jest norma EN 13432. W USA obowiązującą normą w tym zakresie jest ASTM D6400, a w innych krajach ISO 17088. Badania powinny zostać wykonane w niezależnej jednostce certyfikującej a po uzyskaniu certyfikatu wyrób powinien zostać oznakowany znakiem "seedling" (sadzonka, kompostowalny).

Certyfikat dla tworzyw biodegradowalnych wydawany jest np. przez jednostkę certyfikującą DIN CERTCO (Niemcy), potwierdza on ich biodegradowalność i przydatność do kompostowania (spełnia wymogi normy PN-EN 13432:2002). W Polsce uprawnienia DIN CERTCO do prowadzenia certyfikacji wyrobów przydatnych do kompostowania oraz przyznawanie znaku „kompostowalny” uzyskało Centrum Certyfikacji w Centralnym Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Opakowań w Warszawie.

Pojawiającym się zarzutem dla toreb biodegradowalnych jest powstający podczas ich rozkładu dwutlenek węgla, który jest gazem cieplarnianym. Jednak należy podkreślić, że dwutlenek węgla jest jednym z produktów rozkładu materii organicznej i towarzyszy wszystkim procesom biodegradacji. Ilości dwutlenku węgla wydzielane w tych procesach biologicznych jest nieporównywalnie mniejsza, niż emisje z procesów przemysłowych oraz transportu i można stwierdzić, że nie zagrażają środowisku.

Torby biodegradowalne oferuje np. sieć handlowa Carrefour.

Torba biodegradowalna, po wykorzystaniu powinna zostać zdeponowana w pojemnikach do zbiórki odpadów organicznych, albo w przydomowych kompostowniach.

Pamiętaj

Najkorzystniejszym rozwiązaniem dla środowiska jest stosowanie toreb wielokrotnego użycia!

Ewa Łabno

Na prośbę Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach – Pani Jolanty Prażuch, przekazujemy informację dot. dokarmiania łabędzi i innych ptaków wodnych w miastach:

• Łabędzie, kaczki i gęsi to ptaki roślinożerne i należy umożliwić im samodzielne zdobywanie pokarmu. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach można dokarmiać je drobno pokrojonymi surowymi lub gotowanymi (bez soli) warzywami, otrębami, ziarnami kukurydzy, natomiast chleb powinien stanowić wyłącznie uzupełnienie pokarmu (zawiera sól i substancje ulepszające).
• Dokarmianie ptaków wodnych należy prowadzić jedynie zimą w okresie dużych mrozów gdy zamarznięta jest większość zbiorników wodnych i gdy zalega gruba pokrywa śnieżna (nie należy dokarmiać w okresie od wiosny do jesieni oraz zimą, gdy nie ma dużych mrozów).
• Wybierając miejsca dokarmiania należy pamiętać, zby były one położone poza terenami narażonymi na niebezpieczeństwo spotkania z psami albo kotami oraz z dala od dróg i chodników.
• Pokarm należy podawać w taki sposób, aby nie miał on kontaktu z wodą (np. na brzegu stawu). Mokry pokarm może ulec zamarznięciu, spleśnieniu i zakwaszeniu.
• Należy wrzucać małe ilości pokarmu, które zostaną na bieżąco zjedzone przez ptaki.

Termoizolacja a ptaki

Przedstawiamy zasady postępowania przy planowaniu i wykonywaniu prac związanych z termoizolacją budynków stanowiących siedliska lęgowe ptaków z prośbą o ich stosowanie.

Zalecenia te zostały przekazane przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach, opracowane w oparciu o informacje przekazane przez Pana dr Kazimierza Walasza, w związku z licznymi interwencjami dotyczącymi naruszania zasad ochrony ptaków, a w szczególności jerzyków (Apus apus) podczas remontów elewacji i zastępują wytyczne dotyczące tej kwestii, przekazane przy piśmie Wydziału Środowiska i Rolnictwa Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego z 11 czerwca 2008r nr ŚR/VII/66310/66/08

Termoizolacją budynków stanowiących siedliska lęgowe jerzyków (Apus apus) - zasady postępowania

Przed przystąpieniem do wykonywania termoizolacji budynków, które są lub potencjalnie mogą stanowić siedliska lęgowe jerzyków należy wystąpić do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach o wydanie zezwolenia w trybie art. 56 ust 2 pkt 2 ustawy o ochronie przyrody na odstępstwo od zakazu, o którym mowa w art. 52 ust 1 pkt 4 tj. o zezwolenie na zniszczenie siedlisk i ostoi ptaków. Decyzja Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska wydana w ww. trybie nie ma związku i jest niezależna od decyzji związanych z wymogami prawa budowlanego.

Przypadek 1:

• budynek jest przeznaczony do prac termoizolacyjnych w okresie lęgowym jerzyków tj. od maja do sierpnia,
• otwory do stropodachów zostały zamknięte przed majem.

Wymagany sposób postępowania:

• pozostawienie otworów do stropodachów zamkniętych, w trakcie i po remoncie. Pozostawienie zamkniętych otworów wentylacyjnych zabezpiecza przed ewentualnością zasiedlenia przez ptaki, a następnie zamurowania ich lęgów ( gniazd z jajami i pisklętami i opiekującymi się nimi ptakami dorosłymi).Stropodachy wypełniane są izolacyjnymi materiałami sypkimi , które mogą być niebezpieczne dla ptaków, dlatego otwory muszą być niedostępne dla ptaków,
• zabezpieczenie wszelkich odsłanianych w trakcie remontu szczelin np. wejść pod osłonowe blachy trapezowe, szczelin przy rynnach, tak aby nie mógł w nie wejść żaden ptak.Po zakratowaniu otworów w stropodachach jerzyki będą intensywnie szukały innych wejść i dostając się pod osłonowe blachy trapezowe lub inne szczeliny, zginą. Pozostawienie takich pułapek jest naruszeniem przepisów ustawy ochronie przyrody,
• montaż budek lęgowych dla jerzyków na sąsiednich budynkach, w siedliskowo podobnych miejscach, tak by mogły być zasiedlone przez jerzyki; liczba wywieszanych budek powinna stanowić 1/4 liczby otworów wlotowych do stropodachów zamkniętych na remontowanym budynku, chyba że została wykonana ekspertyza ornitologiczna, w której wskazano konieczność wywieszenie większej liczby budek.
  UWAGA budki, stanowiące zastępcze miejsca lęgowe należy wywiesić nie później niż do 10 maja.

• montaż na wyremontowanym budynku, w sposób trwały, budek lęgowych dla jerzyków w liczbie jak wyżej, tak aby po zakończeniu remontu, w kolejnych latach, stanowiły substytut miejsc lęgowych w stropodachach.

Przypadek 2

• remont elewacji budynku przewidziany jest poza okresem lęgowym jerzyków (tj. np. od września do listopada),
• otwory wlotowe do stropodachu zostały zamknięte.

Wymagany sposób postępowania:

• otwory do stropodachów należy otworzyć, lub
• obok otworów wywiesić budki lęgowe w liczbie stanowiącej ¼ wszystkich otworów stropodachu po stronie północnej i wschodniej budynku.

Przypadek 3

• remont elewacji budynku został przeprowadzony w poprzednich latach,
• wycięto otwory w kratkach zabezpieczających w celu umożliwienia ptakom dostępu do stropodachu.

Sposób postępowania:

Wariant 1 (zalecany)

• wymienić kratki na całkowicie zamknięte,
• w sąsiedztwie zamkniętych otworów w sposób trwały zamontować budki lęgowe dla jerzyków w liczbie stanowiącej ¼ liczby wszystkich otworów w stropodachu po stronie północnej i wschodniej budynku.

Wariant 2 (alternatywny)

• pozostawienie otworów w kratkach,pod warunkiem
• naniesienia substancji chropowatej na wewnętrzną część plastikowej rurki, na której osadzone są kratki zamykające otwory do stropodachu ( powierzchnia tej części rurki musi być chropowata). Ze względu na gładką powierzchnię rurki, ptaki maja bardzo duże problemy w przemieszczaniu się przez te rurki do stropodachu, co w praktyce może całkowicie uniemożliwić dostęp jerzyków do stropodachów.

Zastosowanie tego wariantu działania jest jednak dopuszczalne wyłącznie w sytuacjach, gdy termoizolacji stropodachów nie użyto substancji niebezpiecznych dla ptaków. Stropodachy budynków już ocieplonych są zwykle wypełnione materiałem sypkim, takim jak fibra celulozowa.

W sytuacji gdy równocześnie wykonano otwory w kratkach zabezpieczających otwory wentylacyjne stwarza to duże niebezpieczeństwo dla ptaków, dla których tak sypki materiał może stanowić pułapkę.

Zalecanym wariantem jest zatem całkowite zamknięcie otworów wentylacyjnych i montaż budek lęgowych. Liczba budek lęgowych montowanych powinna wynosić ¼ liczby otworów wentylacyjnych, chyba że wykonano ekspertyzę ornitologiczną z której wynika konieczność zamontowania większej liczby budek.

Projekty budek dla jerzyków oraz przykłady zamocowania budek na obiektach poddanych termoizolacji dostępne są na stronie internetowej Małopolskiego Towarzystwa Ornitologicznego (www.mto-kr.pl).

Odpady komunalne gromadzimy na terenie posesji

Przypominamy, że odpady komunalne należy gromadzić na terenie swojej nieruchomości w pojemnikach, kontenerach lub workach, a wystawić do odbioru zgodnie z harmonogramem najwcześniej w dniu poprzedzającym wywóz.

Takie postępowanie zapewnia utrzymanie czystości i porządku w Gminie i nie stwarza niepotrzebnych zagrożeń.

System gospodarowania odpadów komunalnych opiera się na wyborze przez mieszkańca możliwości segregowania lub też niesegregowania odpadów komunalnych. Należy jednak pamiętać, że w przypadku wyboru opcji braku segregacji firma odbiera tylko zmieszane odpady komunalne w pojemnikach w wyznaczonych terminach według harmonogramu. Nie ma wówczas możliwości korzystania z terminów zbiórki selektywnej.

Mieszkańcy niedeklarujący selektywnej zbiórki odpadów komunalnych mają prawo oddać selektywne odpady komunalne bez dodatkowych opłat do Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Komunalnych czynnego przez cały rok od wtorku do soboty w godzinach od 10⁰⁰ do 18⁰⁰.

Powyższa sytuacja dotyczy często trawy lub opakowań plastikowych wytwarzanych w okresie letnim w większej ilości.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami wytwórcą odpadów jest każdy, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów oraz każdy, kto przeprowadza wstępną obróbkę, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów.

Wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę, chyba że umowa o świadczenie usług stanowi inaczej.

Przykład:

Mieszkaniec Gminy Radzionków przeprowadza remont łazienki w swoim domu. W związku z posiadanymi umiejętnościami podejmuje się tego zadania samodzielnie. Pierwszym etapem prac jest zbicie starych kafelek.

W takiej sytuacji mieszkaniec jest wytwórcą odpadów poremontowych!

Odpady te można wówczas oddać do Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów przy ul. Szybowej w Radzionkowie w ilości do 300kg/miesiąc lub w przypadku większej ilości istnieje możliwość zamówienia w Urzędzie Gminy kontenera, który zostanie dostarczony bezpośrednio na posesję za odpowiednią opłatą.

Natomiast w przypadku, gdy mieszkaniec do prac remontowych wynajmie firmę budowlaną, to z mocy ustawy wykonawca prac remontowych jest wytwórcą odpadów, zobowiązanym do ich zagospodarowania we własnym zakresie. Wyjątkiem w takim przypadku jest wyłącznie sytuacja, gdy umowa o świadczeniu takiej usługi stanowi inaczej.